Bảo tồn văn hóa dân tộc Thái hướng tới phát triển du lịch cộng đồng

Bảo tồn văn hóa dân tộc Thái hướng tới phát triển du lịch cộng đồng

Ông Trần Văn Tuấn, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin thành phố, cho biết: Để bảo tồn nét đẹp văn hóa đang có nguy cơ mai một, Phòng phối hợp với UBND các xã, phường xây dựng đội văn nghệ bản; hỗ trợ khôi phục, dàn dựng các điệu múa truyền thống dân tộc Thái; bảo tồn và phát huy một số loại hình dân ca, dân vũ và nhạc cụ dân tộc; tổ chức các hoạt động văn hóa thể thao lồng ghép các trò chơi dân gian, thể thao dân tộc chào mừng kỷ niệm các ngày lễ lớn… Vì vậy, hầu hết đội văn nghệ các bản hoạt động thường xuyên, tự chủ được chương trình biểu diễn. Tiêu biểu như Đội Văn nghệ bản Him Lam II, phường Him Lam. Đội đã thành lập được gần 10 năm, không chỉ phục vụ các hoạt động văn hóa, lễ tết của bản mà còn làm dịch vụ giao lưu văn nghệ, đáp ứng nhu cầu du khách đến tham quan, trải nghiệm tại bản hay các nhà hàng, khách sạn trên địa bàn. Chị Lò Thị Hương, Đội trưởng Đội Văn nghệ Him Lam II, cho biết: Ngoài việc được Phòng Văn hóa - Thông tin giúp khôi phục một số điệu múa dân tộc, các thành viên trong Đội còn tự góp tiền thuê biên đạo múa của Đoàn Nghệ thuật tỉnh và mời những người cao tuổi tham gia góp ý dàn dựng các tiết mục truyền thống. Hiện bản có các bài múa khăn, múa chai rượu, múa nón chính là: Nậm tẩu ngày xuân, hoa rừng, trái còn ngày xuân, cánh ban mùa xuân…
 

Người dân bản Noong Chứn, phường Nam Thanh diễn xướng Xống chụ xon xao (Tiễn dặn người yêu).

 

      Trong những năm qua, việc khôi phục các lễ hội truyền thống cũng được quan tâm chú trọng. Nhiều lễ hội được bảo tồn, phục dựng, như: Lễ hội Xên Pang tại bản Mớ, phường Thanh Trường; Lễ hội Lạn Chượng khai phá Mường Thanh, Lễ hội Hạn Khuống tại bản Him Lam II, phường Him Lam. Đồng thời, Phòng đã đề nghị cấp trên đưa Lễ hội Hạn khuống của dân tộc Thái đen ở TP. Điện Biên Phủ vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Bên cạnh các lễ hội lớn, các nghi thức có phạm vi tổ chức hẹp trong gia đình, như lễ mừng cơm mới, cúng tổ tiên cũng vẫn được duy trì. Trên địa bàn thành phố còn nhiều người am hiểu văn hóa dân tộc Thái, đặc biệt có 2 nghệ nhân nghệ thuật trình diễn dân gian dân tộc Thái là Mào Ết và Hoàng Thím đã được Nhà nước phong tặng nghệ nhân ưu tú.

       Ngoài việc Nhà nước đầu tư khôi phục, gìn giữ, người dân địa phương cũng đã có ý thức bảo vệ, truyền nối nét đẹp của dân tộc cho thế hệ sau. Tại bản Noong Chứn, phường Nam Thanh, gia đình ông Lò Văn Phong (chủ nhà hàng ẩm thực dân tộc Văn Phong) tự bỏ tiền thiết kế sân khấu mang đặc trưng dân tộc Thái và nhờ nghệ nhân dàn dựng lại Lễ hội Hạn Khuống, diễn xướng Xống chụ xon xao (Tiễn dặn người yêu) - bản trường ca trữ tình của người Thái đen. Những người trực tiếp tham gia biểu diễn, phục dựng chính là người dân, thành viên đội văn nghệ bản. Ông Lò Văn Định, Trưởng bản Noong Chứn, cho rằng: Việc phục dựng các hoạt động văn hóa đã mai một, không chỉ là hoạt động cá nhân, giúp nhà hàng ẩm thực Văn Phong thu hút khách mà đã đưa khách du lịch đến bản tìm hiểu, giao lưu nhiều hơn. Quan trọng nhất là góp phần gìn giữ nét đẹp truyền thống, để thế hệ trẻ trong bản không mất đi cội nguồn, hiểu về văn hóa dân tộc.

       Mới đây, ngày 7/4, HĐND TP. Điện Biên Phủ ban hành Nghị quyết số 37/NQ-HĐND thông qua kế hoạch tiếp tục bảo tồn và phát triển văn hóa các dân tộc trên địa bàn thành phố gắn với phát triển kinh tế - xã hội, giai đoạn 2016 - 2020, định hướng đến năm 2025. Trong đó có đề cập việc gìn giữ, phục dựng và tổ chức duy trì thường xuyên một số di sản văn hóa tiêu biểu, như: Lễ kin lẩu nó, lễ hội tung còn, xên bản, dân ca, dân vũ, trò chơi truyền thống dân tộc Thái; hỗ trợ phát triển nghề dệt thổ cẩm của phụ nữ Thái. Một số giải pháp được đưa ra là lồng ghép các làn điệu dân ca, trò chơi dân gian dân tộc Thái vào chương trình giáo dục chính khóa, ngoại khóa và hoạt động tập thể trong trường học; tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực; tập huấn cho các hộ dân về bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống và nghiệp vụ đón tiếp, phục vụ khách nhằm hướng đến phát triển du lịch cộng đồng tại các bản văn hóa dân tộc Thái.